بیماری های پوستی در حیوانات و به ویژه سگها شایع هستند؛ وظیفه صاحبان سگ هست که با شناخت این بیماری ها و علائم شان و بررسی مداوم پوست سگ علاوه بر پیشگری از ابتلا به این بیماری های پوستی، سریع تر بتوانند به درمان آن بپردازند.
در این مقاله مهم ترین بیماری های پوستی در سگ معرفی شده است و درباره علائم آن و روش درمان هم صحبت شده است.
علائم بیماری های پوستی در سگ
خارش پوست یکی از اولین و قابل مشاهدهترین علائم وجود بیماری های پوستی در سگ است. اما بدون معاینه کامل دامپزشک، تشخیص علت خارش سگ دشوار است چون که خارش گاه به گاه سگ کاملاً طبیعی است، درست مثل اینکه ممکن است فردی گاهی پوست خود را خارش دهد، خارش مکرر یا طولانیمدت نشانهای از یک بیماری پوستی سگ است.
بیماری های پوستی در سگ به جز خارش علائم دیگری هم دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
مالیدن خود به اجسام و نقاط سخت
پوستهپوسته شدن پوست و مو
شوره زدن مو بیش از حد
زخمهای تکهای
ریزش موی شدید و غیر عادی
زخم و التهابهای پوستی قرمزرنگ
لکه و برآمدگی روی پوست
چربی و خشکی بیش از حد پوست
کچلی
وجود گازگرفتگی، نیش حشرات در قسمتی از بدن
تکه های فلس مانند بر روی بدن یا دست وپا، به ویژه اگر تکه ها متعدد و دایره مانند باشد
هر کدوم از این علائم ممکن است یک وضعیت یا مشکل پستی را نشان دهد و مهم است که اقدامات لازم برای رسیدگی به این مسائل حیوان خانگی شما انجام شود.
از کجا باید علائمی مانند خارش شدید یا خفیف یا ریزش مو را تشخیص بدهیم؟
مهمترین نکته درمورد تشخیص علائم بیماریهای پوستی در سگها آشنایی با الگوی همیشگی زندگی آنهاست. به عنوان مثال دانستن اینکه سگ شما به طور میانگین در طول روز تا چه حد ریزش مو دارد یا حتی چه قدر خودش را میخاراند، میتواند به تشخیص صحیح کمک بسیاری کند.
چطور تشخیص بدیم که سگمان مشکل پوستی دارد یا نه؛ و از گسترش آن جلوگیری کنیم؟!
مشکلات پوستی سگها می تواند از راههای مختلفی نمایان شود. شما باید سگتان رو به طور منظم و مرتب نظافت کنید و برس بکشید، و هنگام برس کشیدن همه ی قسمت های بدن او را بررسی کنید و با مشاهد هرگونه از علائم بالا پیش دامپزشک ببرید.
همین طور هربار بعد از بیرون بردن سگ سطح پوست، لای موها و گوشهای او را چک کنید تا حشرات و انگلهای مختلف به بدنش نچسبده باشد.
یکی از دلایلی که دامپزشکان بر برس کشیدن مرتب و روزانه سگها، حتی سگهای موکوتاه تاکید میکنند این است که زودتر متوجه هرگونه علائم بیماری های پوستی در سگ بشوید و برای درمان اقدام کنید.
اکثر سگها بعد از غذا خوردن و در طول فصلهای خاص به ویژه بهار خودشان را بیشتر میخا رانند که معمولا نشانه آلرژی و حساسیت فصلی است. به هر حال باید گفت هر قدر بیشتر حواستان به سگتان باشد زودتر میتوانید متوجه بیماری بشوید و وقتی پیش دامپزشک میروید با دادن شرح حال دقیقترکمک بیشتری به بهبودی سگتان می کنید.
چه عواملی باعث ایجاد بیماری پوستی در سگها می شود؟
دلایل زیادی برای این موضوع وجود دارند. به عنوان مثال برخی نژادهای سگ در برخی سنین، دچار آلرژیهای فصلی میشوند.
همچنین شما باید اطلاعات خود را از نژاد سگتان به صورت کامل و دقیق بالا ببرید. به خاطر داشته باشید که سگها از ما انسانها حساستر هستند و تشخیص مشکل در آنها به دلیل عدم برقراری ارتباط به واسطه تکلم، کمی دشوارتر است.
از دیگر عوامل بیماریزا میتوان به آلودگیهای انگلی، ککها و کنهها، بیماریهای عفونی و حتی تغذیهی نامناسب اشاره کرد.
10 بیماری پوستی شایع در سگ ها
بخش عمده بیماریها و مشکلات پوستی در سگها به خاطر آلرژی و واکنش آلرژیک است، انگلهای مختلف و انواع بیماری عفونی سگ مثل عفونتهای باکتریایی و عفونتهای قارچی به وجود می آورند. این نکته را به یاد داشته باشید برخی از این بیماریها به انسان ها هم قابل انتقال است و لازم است که مراقبتهای بیشتری را انجام بدهید.
در ادامه ۱۰ مورد از رایجترین بیماری های پوستی در سگ ها و روش درمان آن ها را با هم بررسی میکنیم.
آتوپی یا حساسیت و آلرژی محیط
نشانه های مهم آلرژی، خارش شدید و ناگهانی بهویژه در قسمتهای صورت، سینه و شکم هست. زمانی که سگ شما در معرض یک عامل حساسیت زا محیطی که شامل حشرات، حیوانات و یا ذراتی هستند که از طریق تنفس وارد بدن او میشوند، قرار میگیرد، واکنش آلرژیک نشان میدهد.
این نوع خاص از آلرژی در سگها “Atopy” نامیده میشود و شبیه به بیماری تب یونجه و حساسیت فصلی در ما است؛ با این تفاوت که در سگها به جای عطسه و آبریزش بینی به صورت خارش پوستی بروز می کند و سگ دائم خودش را لیس میزند و می خاراند.
تشخیص بیماری: دامپزشک با انجام آزمایش خون می تواند تشخیص دهد که سگ شما به عمده ترین عوامل آلرژی زا محیطی که گرد و غبار، علف و گرده های گیاهان و مواد شوینده هستند، حساسیت دارد یا خیر.
درمان: درمان آلرژیهای محیطی معمولا دشوار است و در موارد شدید با شامپو، قرص و تزریق درمان می شود. البته در سالهای اخیر داروهای جدیدی به بازار آمده که مقاومت سگ را در برابر این موارد بیشتر میکند وعلائم حساسیت زا را تا حد زیادی کاهش می دهد.
حساسیت به غذا
افزایش خارش در قسمتهای صورت، پاها، گوشها و مقعد میتواند نشانههای آلرژی غذایی سگ هم باشد. سگها ممکن است از پروتئینهای مصرفی رژیم غذایی خود مانند گوشت گاو، تخممرغ، مرغ و لبنیات، به آلرژی غذایی دچار شوند. اگرچه این ماده غذایی حساسیتزا ممکن است گندم یا حتی سبزیهای هم باشد!
درمان: ماده غذایی حساسیتزا به مدت ۸-۱۲ هفته و یا بیشتر بنا به تشخیص دامپزشک، از رژیم غذایی سگ حذف میشود و در این دوره به هیچ عنوان نباید خوراکیهایی که احتمال واکنش آلرژیک به آنها وجود دارد را بخورد.
فولیکولیت یا التهاب فولیکولهای مو
فولیکولیت به معنای تورم و التهاب فولیکولهای مو میباشد که یک عفونت باکتریایی سطحی یا عمقی فولیکولهای مو است. اغلب در سگهایی اتفاق میافته که درگیر یک مشکل پوستی دیگه مثل آلرژی یا جرب هستن اما در سگهایی که به درستی شست و شو و تیمار نشدهاند هم رخ میدهد. این بیماری به صورت زخم، التهاب و برآمدگی روی سطح پوست خودش را نشان میدهد و میتواند بسیار آزاردهنده باشد. در سگهای مو کوتاه به راحتی قابل مشاهده است. در نژادهای مو بلند، بارز ترین علایم این اختلالات، ایجاد پوششی مات، ریزش موها و پوستی زبر و فلس مانند است.
درمان: پس از تشخیص، معمولا دامپزشک برای درمان این بیماری شامپو، آنتی بیوتیکهای خوراکی و پمادهای ضدباکتریایی تجویز میکند تا عفونت این بیماری از بین برود.
ایمپتیگو یا زردزخم
نوع دیگری از عفونتهای باکتریایی، زرد زخم یا ایمپتیگو است که این بیماریِ پوستیِ مسری بیشتر در توله سگها دیده می شود. زرد زخم، تاولهای کوچک چرکینی که بیشتر در قسمت شکم دیده می شود؛ این تاولها در صورت ترکیدن باعث انتشار و گسترش بیشتر آلودگی و همینطور درد و ناراحتی و خارش شدید در توله میشوند. زرد زخم به ندرت مشکل جدی ایجاد میکند و با یک داروی موضعی به آسانی درمان میشود. در تعداد کمی از این موارد عفونت ممکن است گسترش یابد یا باقی بماند.
درمان: درمان ایمپتیگو یا زرد زخم در سگ معمولا با تجویز آنتی بیوتیک و شستشو توسط دامپزشک انجام میشود.
عفونت مخمر پوستی در سگ
نواحی گرمتر، مرطوبتر و چرب تر بدن سگ مثل کانال گوش، بین انگشتها، کشاله ران و نواحی تناسلی انگشتان پا و یا چینوچروک پوست ممکن است مبتلا به عفونت مخمر پوستی شود. خارش شدید و ضخیم شدن پوست نتیجه این عفونت است و سگ مدام این نواحی را میخاراند یا گاز میگیرد؛ عفونت مخمری حتی میتواند باعث تغییر رنگ پوست بشود و بوی بدی هم به همراه داشته باشد.
درمان: اینها عفونت مخمر پوستی نگرانکننده نیست و شیوه درمان عفونت مخمری معمولا با تجویز کرم موضعی، شستشو با شامپوی مخصوص و قرص انجام میشود تا علائم آزاردهنده کاهش یابد و عفونت از بین برود.
درماتوفیتوز، کچلی یا قارچ پوستی
درماتوفیتوز یکی از بیماری های رایج پوستی در بین سگ ها و انسان است. این بیماری به وسیله قارچهایی به اسم درماتوفیت رخ می دهد. عفونت های قارچی به صورت کچلیهای گرد یا سکهای، پوسته پوسته شدن و یا شورهی پوست بروز میکنند و اغلب سر، پنجه، گوشها و پاهای جلوی سگ را درگیر میکند، ممکن است سطح پوست سگ بخاطر خارش شدید او قرمز و حتی ملتهب شود. این موضوع بستر مشکلات شدیدتر و عفونت را فراهم میکند.
درمان: به دلیل این که این بیماری به انسانها و همینطور حیوانات دیگر قابل سرایت است، با مشاهده هرگونه علائم ریزش مو موضعی و کچلی سریع به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک با درمانهای موضعی مثل شامپو و پماد، درمان خوراکی یا تزریق میتواند این بیماری را درمان کند.
کک و کنه، انگلهای خونخوار و خطرناک
کک و کنه با مکیدن خون سگ میتوانند باعث ایجاد ناراحتی و بیماری های پوستی در سگ بشوند و جزء رایجترین بیماری های انگلی در سگ هستند. کنه و ککها با وارد شدن به پوست و مکیدن خون، روی سگ شما تأثیر میگذارند. بزاق کک که به بدن سگ وارد میشود، ممکن است یک واکنش آلرژیک ایجاد کند. این واکنش پوست حیوان خانگی شما را تحریک کرده و باعث ایجاد خارش شدید میشود. در برخی سگها علائم واکنش آلرژیک خیلی شدیدتر است و به صورت پوست ملتهب و قرمز خود را نشان میدهد و سگ برای خلاص شدن از خارش و تحریک پوستی مدام خودش را میخاراند یا حتی ممکن است سگ بدنش آنچنان بخارد که آن قسمت را گاز بگیرد و بجود.
شما اصولا نمیتوانید ککها را ببینید، اما مدفوع و تخم ککها قابل مشاهده هستند. هجوم شدید ککها میتواند باعث بروز کم خونی، از دست دادن خون و حتی ابتلای سگ به سایر انگلها مثل کرم کدو شود.
کنهها نیز مانند ککها انگلهای خارجی هستند که در خون میزبان خود زندگی میکنند. شما میتوانید به راحتی و با چشم غیر مسلح محلی را که کنه در حال تغذیه است را ببینید. شما میتوانید برای جدا کردن کنه، گردن یا نزدیکترین نقطه بدن کنه به پوست سگ را با پنس یا موچین گرفته و به صورت کاملا صاف و مستقیم به آرامی آنرا به سمت بیرون بکشید. اما دقت کنید چرخاندن یا کشیدن سریع کنه در هنگام خارج کردن ممکن است باعث شود سر کنه یا نیش آن داخل پوست بماند که احتمال دارد منجر به عفونت شود. کنه جدا شده را برای چند روز در ظرف الکل بیاندازید و مطمئن شوید دیگر زنده نیست. کنهها میتوانند باعث کم خونی، بیماری لایم و دیگر عفونتهای باکتریایی بسیار جدی شوند. اگر شما در منطقهای زندگی میکنید که احتمال وجود کنه در آنجا زیاد است حتما در مورد محصولات ضد کنه و روش استفاده از آن با دامپزشک مشورت کنید.
این انگلهای خونخوار میتوانند تا مدتها بدون میزبان در لای پرز فرش و ملحفه و … زنده بمانند بنابراین بسیار مهم است که بهطور مرتب جاروبرقی بکشید، رختخواب و جای خواب سگ رو بشورید.
درمان: دامپزشک بعد از معاینه با تجویز درمانهای موضعی یا تزریق این انگلها رو از بین میبره. البته بسته به حجم و شدت انگلها دوره درمان میتونه کوتاه یا طولانیتر بشه.
بیماری جرب یا گال پوستی
جرب یا گال از شدیدترین بیماری انگلی پوستی سگ محسوب می شود که به خاطر انگلهای بسیار ریزی به وجود می آید که روی پوست و موی سگ زندگی و تغذیه میکنند؛ این بیماری به راحتی در میان سگها گسترش مییابد و میتواند به انسان نیز منتقل شود.
در دو نوع جرب دمودکس و سارکوپتیک خود را نشان می دهد.
۱ . جرب دمودکس (demodex): به خاطر نوعی انگل ریز و میکروسکوپی به اسم کنه دمودکس به وجود میآید که بیشتر به تولهها و سگهای زیر یک سال، سگهای پیر و سالخورده و سگهایی با سیستم ایمنی بدن ضعیف آسیب میزند.
۲ . جرب سارکوپتیک: که به دلیل وجود کنههای سارکوپتیک به وجود میاد؛ خارش بسیار شدیدی ایجاد میکنه و اغلب در نواحی گوش شروع میشه و گسترش پیدا میکنه. علائم این جرب شامل ریزش مو همراه با خارش شدید و قرمزی پوست در نواحی آسیب دیده است.
در صورت ابتلای سگ به بیماری جرب حتما جای خوابش را بشویید اطمینان حاصل کنید که سایر حیوانات با این سگهایی که جرب دارند در تماس نباشند. این بیماری پوستی سگ با بررسی نمونهای از بخشی از پوست در زیر میکروسکوپ تشخیص داده میشود.
درمان: دامپزشک عمدتا قرصهای خاص و شامپوهای اختصاصی تجویز می کند تا با کشتن و از بین بردن انگلها، علائم آزاردهندهای مثل خارش و التهاب پوستی هم کاهش پیدا کند.
بیماری خودایمنیِ لوپوس
در موارد نادر که ضایعات پوستی یا عفونتها بهبود نمییابد، میتواند یک اختلال سیستم ایمنی در سگ را نشان دهد. شناخته شدهترین آنها لوپوس است. لوپوس یه بیماری خودایمنی است؛ به معنی این است که در آن سیستم ایمنی بدن خودِ سگ سلولهای بدن را مورد تهاجم قرار میدهد و باعث بیماری و مشکل میشود. این زخمها غالباً در اطراف بینی، چشم و پنجه سگ دیده میشوند.
توجه داشته باشید که این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است بسیار جدی و خطرناک باشد؛ بنابراین بهتر است بهطور مداوم وضعیت حیوان خانگی خود را با دامپزشک خود در میان بگذارید. علائم این بیماری شامل اختلالات پوستی و کلیوی است و عدم درمان آن میتواند منجر به مرگ بیمار شود.
شوره سر یا مو در سگ
سگها هم میتوانند دچار شوره سر و خشکی پوست بشوند و رایجترین بیماری های پوستی در سگ هست که ممکن است نشانه از وجود یک مشکل جدیتر مانند عفونت در سگ شما باشد. بعضی نژادهای سگ مستعد خشکی پوست به ویژه در فصل سرما و زمستان هستند که تغذیه و رژیم غذایی تاثیر زیادی روی آن می گذارد و منابع باکیفیت و غنی پروتئین، اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ به سلامت و تقویت پوست و موی سگ کمک میکنند.
درمان: موارد ساده شوره سر بهطورمعمول با شامپو درمان میشوند. بااینحال، بهتر است دامپزشک سگ شما را بررسی کند تا مطمئن شود که هیچ مشکلی وجود ندارد.
سوالات مهم درباره بیماری های پوستی سگ:
رایج ترین بیماریهای پوستی در سگها کداماند؟
آلرژی (درماتیت آلرژیک) و حساسیت فصلی (آتیوپی) و حساسیتهای غذایی، ایمپتیگو یا زردزخم، فولیکولیت یا التهاب فولیکولهای مو (نوعی عفونت باکتریایی)، سبوره (Seborrhea)، عفونت مخمر پوستی، درماتوفیتوز، کچلی یا قارچ پوستی (قارچ درماتوفیت)، لوپوس (نوعی بیماری خودایمنی در سگها)
در بیماری پوستی چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کنیم؟
اگر چه اکثر مشکلات پوستی در سگ ها از جمله موارد اضطراری نیستند، ولی تشخیص دقیق و درمان صحیح آنها بسیار مهم است. با مشاهده رفتار های غیر عادی و هرگونه تغییری در پوشش سگ به بیمار بودن او شک کنید. در صورت مشاهده علایمی مانند خارش شدید، پوسته پوسته شدن، قرمزی یا تورم، تغییر رنگ، کچلی حتی در اندازه کوچک، لیس زدن بیش از حد، حتما با دامپزشک مشورت نمایید. بسیاری از مشکلات پوستی در سگ ها که ساده به نظر می رسند در صورت عدم درمان، میتوانند زمینه بیماریها و عفونتهای جدیتری شوند.
سلام سگ بیابونی و در باغ نگهداری میشه انقدر خودش را خارانده پوستش از بین رفته و یک نفر هم گاز گرفته