کاندیدیاز (Candidiasis):

کاندیدیاز، برفک یا ترشیدگی چینه دان یک عفونت مخمری رایج گزارش شده در بین بسیاری از گونه‌های پرندگان است. که به سبب آلودگی به گونه‌های مختلف رخ می‌دهد و رایجترین گونه ی آن Candida گزارش شده است. اخیرا گونه‌های جدیدی از کاندیدیا به وسیله روش های ملکولی Candidia albicans پیشرفته گزارش شدهاند که قابل دسترس هستند. کاندیدیاز بیشتر در طوطی سانان، کبوترها و قمری‌ها، پرندگان آوازخوان، مرغ های خانگی، پرندگان شکارچی و مرغابی گزارش شده‌اند اما در هر پرنده ای امکان بروز یکسانی دارد. پرندگان جوان بیشتر مبتلا می‌شوند اما پرندگان بالغ هم در هر سنی تحت عوامل استرس، سو تغذیه و سرکوب و ضعف ایمنی مبتلا می‌شوند هرچند که بیماری به صورت نادر در پرندگانی که هیچ کدام از عوامل بالا برایشان صدق نمیکرده رخ داده است. کاندیدیا یک عامل فرصت طلب است و هاگ های کاندیدیا در شرایط عادی و سلامت پرنده می‌تواند جزئی از فلور میکروبی طبیعی دستگاه گوارش پرندگان باشد. بیماری بر اثر رشد بیش از حد کاندیدیا در محل،کمبود ویتامین، مصرف غذای فاسد و A کپک زده یا نتیجه هرگونه صدمه به غشای موکوسی سالم رخ می‌دهد.عفونت معمولا در ابتدا مدخل و قسمت های بالایی دستگاه گوارش و ناحیه و مری را تحت پوشش قرار می‌دهد اما به هرحال می‌تواند oropharynx در تمام قسمت‌های دستگاه گوارش منتشر شود.عفونت شوانا و دستگاه تنفس فوقانی هم بارها گزارش شده است.ندرتا درگیری دیگر ارگان های بدن هم رخ داده است.

ارگان های تحت تاثیر:

پوست: نادر است و در پرندگانی با ضعف ایمنی دیده می‌شود.
دستگاه قلبی عروقی: نادر است و التهاب و درگیری عضلان قلبی فقط در موارد شدید و انتشار شدید بیماری دیده می‌شود.
دستگاه عصبی: نادر است و در موارد انتشار شدید بیماری دیده می‌شود
چشم‌ها: نادر
دستگاه تناسلی: نادر

علائم کاندیدیاز:

علائم یافته‌های اخذ تاریخچه برگشت دادن غذا بی‌اشتهایی

از دست دادن وزن
عدم تحمل فعالیت
سرفه و عطسه
یافته‌های معاینات بالینی
ترشحات از بینی
سرفه و یا عطسه
استاز چینه دان
بوی بد بازدم
تاکی پنه
زجر تنفسی
ملنا و حضور خون تازه در مدفوع، ذرات هضم نشده در مدفوع.

عوامل خطر کادیدیاز:

تغذیه دستی (بیشتر در طوطی سانان) سن پایین استرس: تراکم بیش از حد، پرندگان شکارچی که برای شکار نگهداری میشوند و مرغ‌های خانگی ناگزیرا به خاطرعوامل تحت تاثیر محیط سطح استرس بالایی را تجربه می‌کنند. سو تغذیه: غذای ترشیده و کپک زده، کمبود ویتامین A ضعف ایمنی بهداشت پایین محیط زندگی بیماری‌های همزمان مانند تریکومونیازیس،آبله و … پرکنی ناشی از عوامل رفتاری عفونت‌های مزمن پوستی عروس‌های هلندی توانایی این را دارند که همراه با مدفوع خود جمعیت مختلف و زیادی از گونه‌های کاندیدیا را وارد محیط اطراف کنند.

تشخیص کاندیدیاز:

تشخیص تفریقی کاندیدیاز: کمبود ویتامین خصوصا در طوطی سانان، آلودگی به کپیلاریا بیشتر در غیر طوطی سانان رایج A است، (مایکوباکتریوز، کلامیدیازیس، تریکومونیازیز، کاکروهابدوزیز)، آبله در گونه‌های مستعد به ابتلا، هر بیماری ای که منجر به استوماتیت و التهاب چینه‌دان و مری یا دستگاه گوارش شود CBC /بیوشیمی خون/آزمایش ادرار عموما بدون علامت است اما ممکن است سطح فیبرینوژن افزایش پیدا کند. سایر آزمون‌های تشخیصی کاندیدیاز آزمون‌ها و بررسی های سلولی بر روی نمونه اخذ شده از منطقه درگیر به بیماری می‌تواند تکثیر و جوانه زدن و حتی هایف‌های کاذب را در کنار باکتری‌های موجود در بافت نشان دهد. خصوصا اگر این نمونه بافتی از چینه دان گرفته شده باشد، بسیار کمک کننده است. همچنین نمونه اخذ شده و رنگ آمیزی شده از چینه دان و یا مدفوع می‌تواند در بررسی و مشاهده عامل بسیار کمک کننده باشد PCR آزمون، برای تشخیص گونه ی کاندیدیا در پرندگانی که مقاومت به درمان دارند ثمر بخش است PCR و نمونه بافتی پاتولوژیک درمان کاندیدیاز نیستاتین آمفوتریسین B درمان موضعی ضد قارچ با پمادهای میکونازول، آمفوتریسین، تربینافین، انیلکونازول که B تعداد کمی که در دسترس هستند محسوب می‌شوند. آمفوتریسین میتواند تاثیرات سمی روی اعصاب داشته باشد، بنابرین ترجیحا باید در بیماران با عفونت B های مقاوم و همچنین فاقد هرگونه کم آبی استفاده شود و باید دقت داشت که پرنده مشکوک به زخم‌های دستگاه گوارشی نباشد تا دارو جذب سیستمیک نداشته باشد. سیلورسولفادیازین به صورت پماد و امولسیون همراه با سیپروفلوکساسین موجود است، ملاحضات تمام داروهای مصرفی جهت درمان باید مستقیما با عارضه در تماس باشند. بنابرین در عمل باید موثر و فاقد جذب سیستمیک باشند، داروهای جایگزین: ازول ها مانند: فلوکونازول- ایتروکونازول-ووریکونازول بیماری زایی کاندیدیاز گونه‌های مختلف کاندیدیا در محیط فراوان هستند، اما با این حال گزارشاتی مبنی بر بدون علامت بودن عروس‌های هلندی درگیر بیماری و خطر آلوده سازی در انسان‌های با ضعف سیستم ایمنی موجود است. همچنین ارتباط ژنتیکی نزدیکی بین گونه کاندیدیا آلبیکنز جدا شده از انسان و مرغ وجود دارد.